Freelancers combineren hun werk en privé leven op de beste manier. Zo blijkt uit een onderzoek van Acerta bij 2000 zelfstandigen.  Daarmee scoren zelfstandigen zonder personeel en freelancers beduidend beter dan zelfstandigen die wel personeel in dienst hebben.

De verklaring voor een betere afstemming tussen werk en privé leven ligt vaak in hun vorige ervaring als werknemer en wellicht in de bewuste keuze om zonder vaste werknemers te willen werken. 7 op 10 freelancers en zelfstandigen zonder personeel zijn tevreden over het afstemmen van hun werk en privé. Van zodra men personeel in dienst begint te nemen, daalt de ontevreden naar bijna 50% bij bedrijven tussen de 3 en 5 werknemers.

Michel Piedfort van Freelancenetwork.be begrijpt dit volledig: Heel wat freelancers kiezen bewust voor een loopbaan als freelancer net omdat zij een betere combinatie van werk en privé willen en de regie van hun loopbaan in eigen handen willen nemen. Van zodra je bedrijf begint te groeien en er werknemers komen, vermindert je mogelijkheid om werktijd om te ruilen want de bedrijfstrein moet blijven rijden. Freelancers hebben meer dan andere zelfstandigen met personeel de vrijheid om te bepalen waar, wanneer en of ze werken. Dat verklaar ongetwijfeld een groot deel van het succes.

Naast het aantal werknemers is ook het aantal jaren ervaring als zelfstandige een belangrijke verklaring voor de tevredenheid. Zelfstandigen met 10 tot 15 jaar ervaring zijn het minst tevreden over de werk-privé balans, de zelfstandigen met de minste ervaring zijn enorm gemotiveerd, bij hen is de tevredenheid het grootste.

Dit is bijzonder opmerkelijk want wellicht hebben de starters het minst aantal klanten en de grootste werkonzekerheid. Het is best mogelijk dat zij het minder erg vinden om privé-tijd in te wisselen voor werktijd in de hoop hun zelfstandige activiteit op de rails te krijgen.

De ontevreden in de werk-privébalans uit zich vooral in een gemis aan sociale activiteiten met het gezin, partner of vrienden. Volgens Acerta is 31% niet gelukkig omdat men een aantal dingen met het gezin niet kan doen (bijvoorbeeld samen uitgaan of helpen in het huishouden) of missen zij persoonlijke ontwikkeling (bijvoorbeeld de tijd om een opleiding te volgen). 

Uit het onderzoek blijkt dat zelfstandigen in bijberoep doorgaans een positiever beeld hebben. Zij oefenen hun zelfstandigenactiviteit uit om een extra uitdaging in het leven te hebben en om een afwisseling te zoeken met hun job in dienstverband.

Wie eerder al ervaring opdeed onder een ander statuut is doorgaans ook meer tevreden over de werk-privé balans. Zelfstandigen met reeds twintig of meer dienstjaren op de teller als ambtenaar of werknemer zijn opvallend meer tevreden over hun werk-privé balans als zelfstandige dan collega's met minder of geen voorgaande ervaring.

De overgrote meerderheid van de zelfstandigen klaagt het aantal werkuren aan als oorzaak van een scheefgetrokken werk-privébalans. 87% van de zelfstandigen die ontevreden zijn over hun situatie, vindt dat ze te veel uren werkt. 

Nog eens 74% is van mening dat er te veel bijkomende administratie bij hun werk komt. 

Andere oorzaken van ontevredenheid zijn de onvoorspelbare uren en situaties van een zelfstandige, de verantwoordelijkheidsdruk, de financiële toestand of het gebrek aan ondersteuning. 

Zelfstandigen in hoofdberoep werken gemiddeld 50 uren per week – 55 uren met woon-werkverkeer inbegrepen - en dat is meteen de voornaamste reden van hun ontevredenheid, zegt Els Schellens van Acerta.  Mensen met een zelfstandige activiteit in bijberoep werken gemiddeld 43,6 uren in totaal – 50,5 uren met woon-werkverkeer inbegrepen. Daar komen voor de beide groepen nog eens extra uren bij voor werk gerelateerde activiteiten zoals evenementen bijwonen of vakliteratuur lezen.

Aan de privézijde zijn voornamelijk de positie in het gezin en het aantal kinderen van invloed. Hoe meer kinderen een zelfstandige heeft, hoe ontevredener hij is. 

Slechts 25% van de ondernemers die geen kinderen heeft, geeft aan ontevreden te zijn. Dat wordt 34% voor zij die één of twee kinderen hebben, en 40% voor zelfstandigen met 3 tot 4 kinderen. De niet-samenwonende zelfstandige met partner scoort het slechtst op vlak van werk-privébalans: 36% geeft aan minder tevreden te zijn. 28% van de alleenstaanden zijn ontevreden, dat is 31% voor zij die met hun partner onder hetzelfde dak wonen. De beste situatie is nog steeds als het huishouden gelijk verdeeld is in gezinnen.

Vermoeidheid en stress zijn de meest voorkomende symptomen van ontevreden zelfstandigen: 79% van de ondervraagden geeft aan regelmatig vermoeid te zijn, 71% heeft last van stress.  De ontevreden groep zelfstandigen moet vooral inboeten op sociale en gezinsactiviteiten, maar ook op sportactiviteiten of gewoon een simpele wandeling of fietstocht; terwijl de overgrote meerderheid onder hen meer tijd hieraan zou willen spenderen. 

Opvallend is wel dat de ontevreden groep minder inboet op huishouden, terwijl dit bij de tevreden groep het eerste is waarop zij inboeten. In de enquête gaven 84% van de ontevreden zelfstandigen aan last te hebben van concentratie- en motivatieproblemen. Zij piekeren meer over problemen gerelateerd aan hun zelfstandigenactiviteit tijdens hun privé-tijd dan collega's die meer tevreden in het leven staan.