Hoe laag mogen freelance tarieven gaan? Is het tijd voor een minimum uurtarief voor zelfstandige freelancers om te vermijden dat bedrijven freelancers gaan uitbuiten? En als er een minimum uurtarief komt, hoe laag moet dit dan zijn? En hoe moet dit freelance minimum tarief dan berekend worden?

De discussie over het minimumtarief kwam opnieuw onder de aandacht toen eerder deze maand bleek dat zelfs de Nederlandse overheid aan freelancers vraagt om gratis 2 weken in te werken (bij Rijkswaterstaat). Daarna kwamen nog andere wenkbrauwfronsende praktijken aan het licht. Zo maakt de bezorgdienst Deliveroo haar koeriers ondernemers om de loonkosten te drukken en klaagde de Nederlandse SER de te lage tarieven in de culturele sector aan. 

In Amerika is er een verbod op een nultarief gekomen. Daar mogen freelancers niet langer gratis werken. In Nederland wordt het nultarief verdedigd omdat freelancers zich zogezegd moeten inwerken, zich het computerprogramma van het bedrijf eigen maken bijvoorbeeld, de procedures leren. Tegelijk roepen de voorstanders van het gratis inwerken dat het alleen om freelancers gaat die meer dan 75 euro per uur verdienen. 

Maar wie het nultarief verbiedt, komt direct bij de vraag terecht wat dat wel een laagste tarief mag zijn? Als nul euro per uur niet mag, mag 1 euro per uur dan wel om in te werken? 

Voorstanders van een minimum uurtarief stellen voor om het minimum uurtarief voor freelancers vast te pinnen op het minimumtarief uit de sector.  Een regeling zoals die voor interimkantoren geldt. Als de job gedaan zou worden door een vaste medewerker, dan zou die dezelfde vergoeding moeten krijgen. Het omgekeerde telt ook. Als een vaste medewerker per maand 5.000 euro all-in zou kosten, dan is de vergoeding voor de freelancer ook 5.000 euro exclusief btw. 

Het gevolg is dat freelancers in de bancaire of chemische sector meer gaan verdienen dan freelancers uit PC200. Het nadeel van de regeling is dat je als freelancer dan niets extra krijgt voor je flexibiliteit en wat als er geen referentiepunt binnen die sector is?

Heel wat freelancers werken niet met een vast uurtarief. Zij hanteren een projectprijs. Voor deze groep van freelancers wordt het bijzonder moeilijk om een uurtarief vast te leggen. Wat doe je met freelancers die vandaag vooral van thuis uit werken en die sowieso gewend zijn om op stukbasis te werken. Denk bijvoorbeeld aan grafisch ontwerpers, vertalers, webdesigners of copywriters?

Zolang freelancers zich eerder gaan associeren met werknemers zal er een vraag naar een minimumtarief zijn. Maar leunen freelancers echt wel aan bij werknemers? Of zijn freelancers niet eerder zelfstandige ondernemers? Zelfstandigen mogen vragen wat ze willen, toch?  Aan de andere kant geldt bij de verkoop van goederen dat verkopen met verlies niet mag. Wanneer verkoopt een freelancer met verlies? Ook dat antwoord is niet eenduidig te stellen.

Tegelijk kan je er als freelancer voor kiezen om grote bedrijven als klant te vermijden.  Zo hoef je geen paginalange standaardcontracten die de opdrachtgever oplegt te doorworstelen, buitensporige aansprakelijkheidsclausules te aanvaarden, schijnzelfstandige constructies op te zetten of nultarieven te slikken. Aan de andere kant is het vaak zo dat net grotere bedrijven bereid zijn om meer dan het gemiddelde uurtarief te betalen en langdurige opdrachten hebben. 

Voor een freelancer die zijn agenda probeert te vullen en net als een werknemer naar inkomenszekerheid snakt, is het begrijpelijk dat hij in de verleiding komt om toch maar zijn handtekening te zetten.